Hande Varsat – Aras Seddigh – Meltem Işık
25.05. – 7.07.2017
"Şiirlerim Hiroşima'dan bahsetmiyor ama
karanlıkta karış karış kendisini yaratan çocuk hakkındalar.
Toplu kıyımın dehşeti hakkında değiller, ama
yakınlardaki bir mezarlıktaki porsukağacının tepesinde duran ayın çıplaklığı hakkındalar.
İşkence görmüş Cezayirlilerin son sözleri hakkında değiller, ama
yorgun bir cerrahın geceleri düşündükleri hakkındalar."
Sylvia Plath - Johnny Panik ve Rüyaların Kutsal Kitabı, s.145
Olayların, olguların, eylemlerin, söz, görüntü ve sesler aracılığıyla bize belirli bir bakış açısından sunulduğu, bakış açısının da temelde ‘fiziksel’ ve ‘zihinsel’ konumda iki unsuru barındırdığı ileri sürülür. Anlatıcının ve dinleyicinin, anlatılan “hikaye”ye karşı mesafesi bu iki unsuru içerirken, hikaye kendi varlığıyla “gerçek” dünyanın bir yeniden üretimini oluşturma yetisine sahip olur. Bir anlatıda gerçeğin yerini mecazlar, dolayımlar, metaforlar alabilir ve gerçeğin akışkan doğası ile kurgunun olasılıklara açık evreni birbirine bulaşabilir. Peki, sanatsal eylem, anlatının bir üretimi ya da anlatma eylemi olarak tanımlanabilir mi? Sanat üretimi bir hikaye anlatabilir, anlattığı hikayeye izleyiciyi ortak etmekte hevesli olabilir mi? Ya da sözün ötesine geçerek, ortak bilginin, birikimin, müşterek deneyimin aktarıldığı görsel/görüntüsel hikayeler anlatabilir mi?
"Ne Hikaye?" başlıklı sergi de bu sorular etrafında bir araya gelen Hande Varsat, Aras Seddigh ve Meltem Işık’ın kimlik, beden, gerçeklik ve kurgu kavramları etrafında anlattıkları görsel hikayelerini 25 Mayıs – 7 Temmuz tarihleri arasında Kasa Galeri'de bir araya getiriyor.
Çalışmalarında, sosyokültürel deneyimlerden ve bireysel çelişkilerden yola çıkan Hande Varsat, bu coğrafyaya ait kadın kimliğine dair konular ve geleneğin toplumsal kültür üzerindeki etkilerini araştırıyor. Sergide yer alan “Kafes”, “İsimsiz otoportre” ve “Hayallerimi bana bırak” isimli fotoğraf/enstalasyonları, kadın kimliğine ve geleneğe dair sorgulama sürecinden sıyrılarak yerini daha çok bireysel bir meseleye, bir benlik arayışına bırakıyor. Sanatçı, farklı doğrular arasında yaşama tutunmaya çalışırken, seçimlerini, hayallerini, içini, dışını göremez hale gelebilen öznelliklerin, benliğine yeniden ulaşmaya çabalama hikayelerini semboller aracılığıyla anlatıyor.
Üretimlerinde zamansızlık, mekansızlık, dil, kimlik arayışı gibi kavramları ele alan Aras Seddigh, canlı ile cansız öğeleri, makina ile insanı birleştirerek “melez” figürler yaratıyor. Gerçek ile kurgunun iç içe girdiği hikayeler yaratan sanatçının, “hangi noktalarda gerçeklik kurgulanır? Kurgu ve gerçekliğin, yapay ve doğalın muhtemel yer değişimi veya etkileşimi ne kadar hissedilebilir?” Sorularından yola çıkarak hazırladığı tuval enstalasyonu “Vigilance I ve II”, izleyicinin kendi hafızasından referanslarla anlamlandırabileceği görsel hikayeler kurguluyor.
Meltem Işık’ın nasıl gördüğümüz ve algıladığımız üzerine bir sorgulama olarak, bedenin aynı anda hem gören hem de görülen olma özelliği çerçevesinde gerçekleştirdiği “Aynı nehirde bir daha”, insanın kendisini harici araçların yardımı olmaksızın bir bütün olarak görmesinin imkânsızlığı etrafında şekilleniyor. Fotoğraflardan oluşan bir enstalasyon olarak ortaya çıkan aynı adlı serinin ilk kez izlenen bu parçası, sanatçının yaratma sürecinin heykel ve performansla yakından ilişkisine de vurgu yapıyor. Yaşayan, nefes alıp veren; geçicilikleriyle baş etmek adına çaresizce fotoğrafla belgelemeye kalkıştığı üç boyutlu yapıtlar olarak gözlemlediği bedenlerde Işık, hiçbir zaman bütününü göremediği kendine bakışı üzerine düşünerek kendi bedeniyle ilişkisini yansıtırken, izleyiciye de ortak deneyimler hakkında aşina olduğu bir hikaye sunuyor.
Hande Varsat (1983, İstanbul), lisans eğitimini 2005 yılında Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı bölümünde, lisansüstü eğitimini ise 2009 yılında Universidad Politécnica de Valencia’da Sanatsal Üretim alanında onur derecesiyle tamamladı. Çalışmalarında, geleneklerine bağlı bir ailenin kızı ve aynı zamanda Amerikan ve Avrupa okullarında eğitim görmüş bir birey olarak edindiği sosyokültürel deneyimlerden ve bireysel çelişkilerinden yola çıktı. Yerel kadın kimliğine dair konular ve geleneğin toplumsal kültür üzerindeki su götürmez ağırlığı sıklıkla işlediği meseleler arasında yer almaktadır. Yakın dönem işlerinde kadın kimliğinden ayrı olarak varoluşsal arayışları da işlemektedir. 2012 yılında Galeri Apel’de (İstanbul) “Daima Yüklü” ismiyle ve 2010 yılında El Punto del Carmen’de (Valencia) “Tradition’s Triangle” ismiyle hazırladığı kişisel sergilerin yanında; Sinopale 4. Sinop Bienali (2012), 15. Akdenizli Genç Sanatçılar Bienali (2011, Selanik), Galata House of Art “Artistanbul” (2011), Kunsthaus Centre PasquArt “Seriously Ironic” (2008, Biel) gibi sergilerde de yer almıştır.
Aras Seddigh (1982, Tahran) İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. Aras Seddigh, B.S. Azad Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği eğitiminin ardından, 2013 yılında Sabancı Üniversitesi’nde Görsel Sanatlar yüksek lisansını tamamladı. İşlerinde zamansızlık, mekansızlık, dil, kimlik arayışı ve hafıza kaybı kavramlarını ele alır. Resimlerinin yanı sıra, yerleştirme, heykel, video mecralarında eserler üreten Seddigh, pratiğinde edebiyattan esinlenir. Seçili sergileri arasında “Transfer”, Kare Sanat Galeri, İstanbul, (2012), “shared”, 5533, İstanbul (2012), “Istanbul sınırlar yörüngeler 13-14”, Siemens Sanat, İstanbul (2013), “Bunu ben de yaparım”, CAM galeri, İstanbul (2013), “Melezler”, Galeri Nev,İstanbul (2013), “AGON”, Galeri Nev, İstanbul (2014), “Danaburnu ve Gece Bekçisi Uyanıklar”, Galeri Nev, İstanbul (2016), Brüksel Sanat Fuarı (2013, 2014, 2015), “İstanbul Contemporary Sanat Fuarı”, Galeri Nev (2012, 2013, 2015, 2016) bulunuyor.
Meltem Işık (1977, Ankara) Bilkent Üniversitesi Grafik Tasarım Bölümü’nden mezun olduktan sonra, New York’ta Fashion Institute of Technology’de Takı Tasarımı okudu. 2011 yılında Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar Bölümü’nde yüksek lisansını tamamladı. 2015 yılından bu yana Sabancı Üniversitesi’nde ders veriyor. Halen Özyeğin Üniversitesi’nde Tasarım, Teknoloji ve Toplum programında doktora çalışmalarını sürdürüyor. Meltem Işık itinayla kurguladığı fotoğraf kompozisyonlarında, insan vücudunu nasıl gördüğümüzü ve algıladığımızı sorguluyor. Bedenin aynı anda hem gören hem de görülen olma özelliği, çalışmalarının kavramsal altyapısını oluşturuyor. Yeni eserlerinde fotoğrafın gerçeklikle ilişkisini araştırırken, bedene dair alternatif okuma olanakları ima ediyor. Sanatçı, Galeri Nev İstanbul bünyesinde iki kişisel sergi gerçekleştirdi, “Şüpheli Benzeşmeler” (2015) ve “Aynı nehirde bir daha” (2012). Katıldığı karma sergiler ve sanat fuarları arasında, “Body”, Wroclaw, Polonya (2016), Foto İstanbul Uluslararası Fotoğraf Festivali (2015), Contemporary İstanbul sanat fuarı (2015, 2012) ve Siemens Sanat’ın organize ettiği yarışmayla “Sınırlar Yörüngeler 09” (2011) sayılabilir.
Fotoğraflar: Rıdvan Bayrakoğlu
